Niezaprzeczalnie ogromna, strategiczna rola geodezji i geodetów w wojsku była, jest i zawsze będzie odgrywana na pierwszej linii frontów wszystkich wielkich wojen i bitew. Jest to rola oczywiście pierwszoplanowa odgrywana w sztuce wojny: planowania działań bojowych, logistycznych, transportu oddziałów i zaopatrzenia, przerzutu rannych, w działaniach wywiadowczych i zwiadowczych. Rolę tą odgrywa MAPA i tworzący ją GEODECI.
Już w starożytnych Chinach wielki generał Sun Tzu w swojej „Sztuce wojny” podkreślał znaczenie map i wiedzy na temat terenu na którym prowadzone są walki i działania wojskowe. Na tereny gdzie wojsko planowało się poruszać zawsze, w pierwszej kolejności, gromadzono mapy.
Każdy dowódca wie, że bez dobrej i aktualnej mapy nie ma możliwości zaplanować dobrej kampanii czy akcji wojskowej. Grozi to nie tylko niepowodzeniem misji ale przede wszystkim utratą życia żołnierzy. Dobra mapa zaopatrzona w dokładne i aktualne dane na temat terenu i lokalizacji przeciwnika w pierwszej kolejności gwarantuje właściwe zaplanowanie zadania oraz możliwość jego wykonania. Dobrze zaplanowane zadanie warunkuje bezpieczny powrót żołnierzy do domu.
W dzisiejszych czasach pozyskać dobre materiały kartograficzne jest dość łatwo. Zdjęcia satelitarne, zdjęcia lotnicze lub robione z dronów. Narzędzi jest wiele. Na ich podstawie geodeci w dość szybki sposób są w stanie sporządzić bardzo dokładne mapy topograficzne, ortofotomapy lub różnego rodzaju mapy tematyczne i trójwymiarowe modele terenu. Materiały te w postaci zarówno map poglądowych jak i szczegółowych w różnych skalach umożliwiają dowództwu dobre zaplanowanie kampanii wojennej. Dzięki temu można zminimalizować utratę zdrowa i życia zarówno żołnierzy jak i cywili. Dzięki temu można zminimalizować czas działań bojowych i szybko przejść do działań stabilizacyjnych. W końcu, dzięki dobremu planowaniu wszelkich działań wojennych opartemu na dobrych materiałach kartograficznych minimalizowane są zniszczenia infrastruktury: drogowej, kolejowej, przemysłowej, a także zniszczenia zabudowań w miastach czy wsiach.
W obecnych czasach ograniczenie zniszczeń oraz zabezpieczenie życia ludności cywilnej i żołnierzy jest równie ważne jak skuteczne prowadzenie poszczególnych misji czy akcji wojskowych. Ma to ogromne znaczenie jednocześnie moralne i finansowe zarówno dla kraju na którego terenie prowadzone są działania z użyciem wojska jak i dla kraju które to wojsko tam posłało. Odpowiedzialność moralna za życie miejscowej ludności cywilnej spoczywa na wojsku. Zawsze i bez wyjątku działania wojskowe mają wpływ na ludność miejscową oraz na całe pokolenia przychodzące po nich. Im większe zniszczenia i im więcej ofiar, tym większe konsekwencje. Dzięki prawidłowemu planowaniu z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi można te konsekwencje ograniczać. MAPY sporządzane przez geodetów są kluczowym narzędziem wykorzystywanym do tego planowania.
Dziś znaczenie dobrego planowania i dobrej mapy jest większe niż kiedykolwiek. W czasach gdy pojęcie ustalonej linii frontu praktycznie nie istnieje, w czasach wojny asymetrycznej, gdzie rzesze terrorystów (z wyglądu nie do odróżnienia od cywili) prowadzą działania pseudo partyzanckie i skutecznie zastraszają ludności cywilne na całym świecie oraz paraliżują działania stabilizacyjne wojska. W czasach wojny hybrydowej, gdzie działania militarne wymieszane są z działaniami dezinformacyjnymi w internecie i lokalnych mediach. Znaczenie aktualnej mapy rośnie. Rośnie też znaczenie rzetelnej, dokładnej i aktualnej wiedzy o położeniu przeciwnika. O jego sile, rodzaju i ilości środków jakie posiada oraz jego możliwościach. Dziś w czasach wojny asymetrycznej i hybrydowej informacje te zmieniają się bardzo szybko. Jak w kalejdoskopie. Jednak geodezja przychodzi i tu z pomocą. Rozwiązaniem jest fotogrametria, a w szczególności fotogrametria z wykorzystaniem UAV (drony).
Technologia UAV daje duże możliwości zdobywania materiałów zwiadowczych i wywiadowczych. Daje duże możliwości zdobywania materiałów kartograficznych na podstawie których geodeci wojskowi są w stanie w krótkim czasie sporządzić ortofotomapy oraz trój wymiarowe numeryczne modele terenu. Dlaczego to takie ważne? Aktualna informacja o położeniu przeciwnika o dużych możliwościach przemieszczania się jest niezwykle ważna z punktu widzenia strategicznego. Dziś przeciwnik nie czeka za „linią frontu”. Dziś przeciwnik wraz ze swoim „sprzętem” jednego dnia jest w jednym miejscu a drugiego dnia w innym. Dynamika działań wojennych jest ogromna i na niespotykaną skalę. Drony takie jak Amerykańskie SkanEagle, MQ9 albo Polskie FlyEye lub FT5-Łoś czy PGZ-19R są narzędziem nieodzownym. Naloty wykonywane przez te urządzenia dają informację aktualną i dokładną. Są to narzędzia bardzo mobilne i nie wymagające „dużej” logistyki. Można z nich korzystać zawsze i wszędzie o każdej porze dnia i nocy. Są dużo łatwiejsze i tańsze w obsłudze i utrzymaniu od samolotów czy satelit wobec czego można ich wykorzystać więcej. Można i trzeba.
Co daje nalot dronem np. nad celem który ma zostać zaatakowany? Po pierwsze można sporządzić aktualną ortofotomapę i mapę topograficzną terenu okalającego cel. Dzięki temu można zaplanować drogi wejścia i ewakuacji. Można zaplanować bezpieczne drogi dojazdu do celu oraz powrotu. Miejsca zrzutu oddziałów z helikopterów. Po drugie można sporządzić numeryczny trójwymiarowy model terenu. Dzięki niemu można zaplanować ruchy poszczególnych grup szturmowych oraz środki jakimi powinni się posłużyć w natarciu. Numeryczny trójwymiarowy model terenu daje możliwość zaplanowania rozlokowania zabezpieczenia snajperskiego oraz przewidzenia potencjalnych kierunków zagrożeń dla poszczególnych pododdziałów. Z takiego modelu można odczytać nie tylko odległości między budynkami czy przeszkodami – można też sprawdzić ich wysokości, można sprawdzić ilość i wysokości okien w budynkach obiektu atakowanego oraz budynków sąsiednich. Można zmierzyć szerokości drzwi i bram wjazdowych. Numeryczny model terenu można wyposażyć w rzeczywiste tekstury, co da (z wykorzystaniem technologi VR) możliwość wirtualnego „spaceru” grupom szturmowym po obiekcie. Takie właśnie daje dziś możliwości dział geodezji jakim jest fotogrametria w połączeniu z technologią UAV.
Geodezja jako dziedzina wiedzy wykorzystywana przez geodetów na współczesnym polu walki to niezbędne narzędzie każdego dobrego dowódcy. Mapy dostarczane przez geodetów są podstawowym i wyjściowym materiałem dla planowania i prowadzenia działań wojskowych zarówno bojowych jak i stabilizacyjnych. Ponadto fotogrametryczne opracowania 2D i 3D w połączeniu z wysoko mobilną i relatywnie łatwą w obsłudze technologią UAV dają dowódcy strategiczną przewagę nad każdym potencjalnym przeciwnikiem.
mgr inż. Paweł Myłka